Η ηρωίδα κι ο καραγκιόζης

Που να το ήξερε η καημένη πως στο τελευταίο της αντίο θα την «τιμούσε» με την παρουσία του, ο Τζορτζ Μπους. Ο μεγαλύτερος ρατσιστής πρόεδρος που πέρασε ποτέ από τον Λευκό Οίκο βρέθηκε στην κηδεία της Ρόζα Παρκς, σίγουρα θα έτριζαν τα κόκαλα της. Αλλά να μου πεις, πως θα κάνει τους Αμερικανούς να ξεχάσουν τις διακρίσεις (και φυλετικές) που έκανε στην τραγωδία της Νέας Ορλεάνης μετά τον «Κατρίνα» και όχι μόνο. Νομίζω πως η έκφραση του εγγονιού της κοιτάζοντας τον μαλάκα, είναι ενδεικτική.

"Η ηρωίδα του λεωφορείου" (ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ (30/10/2005)

Ισως οι αληθινοί ήρωες να είναι εκείνοι που κάνουν κάτι σπουδαίο χωρίς να το συνειδητοποιούν. Εκείνοι που κάτω από αντίξοες συνθήκες τολμούν το αυτονόητο.
Αν ισχύει αυτό, τότε η Ρόζα Παρκς, η οποία πέθανε την περασμένη Τρίτη στα 92 της χρόνια, άξιζε τον τίτλο και με το παραπάνω. Εκείνο το απόγευμα της 1ης Δεκεμβρίου του 1955, όταν αρνήθηκε να σηκωθεί από τη θέση της στο λεωφορείο η οποία προοριζόταν «μόνο για λευκούς», δεν φανταζόταν ότι θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου για το ρατσιστικό καθεστώς του Αμερικανικού Νότου, ούτε ότι θα τη βάφτιζαν «μητέρα του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα».
Η ζωή στην Αλαμπάμα
Η Παρκς τότε ήταν 42 χρόνων. Είχε ζήσει όλη της τη ζωή στην Αλαμπάμα και είχε καταλάβει τι σήμαινε να είσαι μαύρος στην πιο ρατσιστική πολιτεία των ΗΠΑ:
-Μικρή κοιμόταν με τα ρούχα, για να πεταχτεί από το κρεβάτι σε περίπτωση που το σπίτι δεχόταν επίθεση από Κου Κλουξ Κλαν.
-Ως τα 11 δεν είχε πάει σχολείο. Εκανε μαθήματα με τη μητέρα της που ήταν δασκάλα.
-Το γυμνάσιο στο οποίο γράφτηκε γινόταν συχνά στόχος των λευκών ρατσιστών, όμως οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα την ανάγκασαν να διακόψει το σχολείο.
-Κατάφερε όμως να πάρει το απολυτήριό της στα 21 με προτροπή του άντρα της, του Ρέιμοντ Παρκς, σε μια εποχή που μόλις το 7% των έγχρωμων ολοκλήρωνε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
-Πέτυχε με την τρίτη προσπάθεια να αποκτήσει δικαίωμα ψήφου, περνώντας με επιτυχία το δύσκολο και ταπεινωτικό τεστ στο οποίο υπέβαλαν οι αρχές της Αλαμπάμα τους μαύρους που τολμούσαν να διεκδικήσουν το συνταγματικό τους δικαίωμα.
-Ωσπου κάποια μέρα, γυρνώντας από τη δουλειά με το λεωφορείο στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση της σ' έναν λευκό επιβάτη. Ηταν πολύ κουρασμένη. «Κουρασμένη όχι τόσο σωματικά», όπως θα έλεγε αργότερα. «Είχα κουραστεί να σκύβω το κεφάλι». Εκανε, λοιπόν, το αυτονόητο: Εμεινε καθισμένη, ανάμεσα στους λευκούς, κάτι που ακόμα κι εκείνη την εποχή ήταν φυσιολογικό στις περισσότερες πολιτείες.
-Το «θράσος» της της στοίχισε αρχικά μια σύντομη σύλληψη και πρόστιμο 14 δολαρίων. Η περίπτωσή της όμως έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. Για 381 ημέρες οι μαύροι στο Μοντγκόμερι έκαναν μποϊκοτάζ στα λεωφορεία. Τότε άρχισε να αναδύεται το άστρο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ενα χρόνο αργότερα, το Νοέμβριο του 1956, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε αντισυνταγματικό τον φυλετικό διαχωρισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, μόλις ξεκινούσε. Σύμβολο αγώναΗ Ρόζα Παρκς έμελλε να γίνει σύμβολο και να τιμηθεί όσο λίγοι αμερικανοί πολίτες.
«Οταν με συνέλαβαν, ούτε καν μου περνούσε από το μυαλό πώς θα εξελίσσονταν τα πράγματα», είπε 30 χρόνια ύστερα από εκείνη την ημερομηνία-σταθμό. Η εξέλιξη ήταν πολύ θετική, σίγουρα όμως όχι ιδανική. Η φτώχεια, η ανεργία, ο αναλφαβητισμός και η εγκληματικότητα βασανίζουν ακόμα τη μαύρη κοινότητα.
Η Παρκς ανησυχούσε για το γεγονός ότι οι νεαροί μαύροι θεωρούν δεδομένη την ισότητα. Είναι κρίμα που τα τελευταία χρόνια της ζωής της έπασχε από άνοια. Ισως αυτή μπορούσε να εξηγήσει γιατί η Κοντολίζα Ράις, μια άλλη μαύρη γυναίκα από την Αλαμπάμα, κατέληξε να γίνει λευκότερη των λευκών και αγριότερη όλων των γερακιών. Πιστή υπηρέτρια ενός προέδρου τον οποίο επιδοκιμάζει τώρα μόλις και μετά βίας το 2% των Αφροαμερικανών...
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ (30/10/2005)